Inmiddels zijn we al weer twee dagen in Hanoi waar we het tot nu toe helemaal droog gehouden hebben. We zitten hier in the Old Quarter, het historische hart van Hanoi. Smalle straten, meestal eenrichtingsverkeer, met heel veel motorbikes, rijdend of geparkeerd op de trottoirs (of wat daar voor doorgaat). Je loopt dus ook meestal op de weg terwijl veel motorbikes en auto's je daar weer vanaf proberen te toeteren. Oversteken is inmiddels een kunst die wij uitstekend verstaan. We hebben gisteren een uitgebreide wandeling gemaakt door de wijk. In de 13^e eeuw kende Hanoi 36 gildes met ieder een eigen straat. Veel straten zijn nog steeds gespecialiseerd in een bepaalde branche. We zijn gelopen door de grafstenenstraat, zeer interessant, uiteraard de zilverstraat, strooien hoeden en mattenstraat, smidstraat met veel roestvrij staal, traditionele straatmarkt met o.a. (nog levende) kikkers en maden, kruidenstraat, blikkenkistenstraat, speelgoedstraat, zijdestraat. In Pho Hang Ma (= vervalst geldstraat) wordt 'ghost money' verkocht om bij Boeddhistische ceremonies te verbranden; nu worden daar ook allerlei kerstspullen verkocht. Dan de belangrijkste markt in Hanoi waar uiteraard weer van alles te koop was maar waar ook veel handelaartjes bezig waren balen stoffen te verknippen tot kleinere porties. In de meeste straten word je nauwelijks lastig gevallen door mensen die iets aan je willen slijten. Dat is heel anders in het gedeelte waar nogal veel (meestal kleine) hotels en restaurants zijn. Daar word je om de haverklap aangesproken en dat kan ongeveer als volgt gaan:

Excuse me, sir, excuse me, excuse me.....

Hello, sir, hello, hello, hello

Cyclo, sir, cyclo, madam; city tour one hour, half hour. Maybe later, when you come back?

Rent motorbike, cheap, very cheap, I give you good price.

You wanna look my ship, madam.

You tall, very tall; you wanna buy something.

Where you from? Holland? Flower country; Amsterdam; good football: van Nistelrooij, van der Sar, Rijkaard, van Basten, van der Vaart (ze hebben toevallig iets met namen die met 'van' beginnen).

Shoeshine, madam, your shoes not good, verrottie, you need glue, I fix your shoes.

Books, sir, very good; you wanna map Hanoi, map Vietnam, you want postcards.

Lighter, sir, Zippo lighter, very nice, very cheap

Balalas, you want balalas.

Madam, you want jacket, you try size. Madam, is reversible. Looks beautiful, very beautiful. You need size? You like black, you like black.

Ladies and Chairmen (een paar keer gehoord, ook in het vliegtuig).

Het leuke aandeze wijk is dat er veel gedaan en gehandeld wordt door/voor de eigen bewoners. Dat is o.a. ook te merken aan de luidsprekers die, tussen alle bovengrondse elektriciteitsdraden, door de hele wijk hangen. We zijn hier in een communistisch land waar Ho Chi Minh nog zeer vereerd wordt, maar waar ook de luidsprekers nog steeds gebruikt worden om mensen te informeren over het wel en wee in de wijk. Ongetwijfeld zal er ook de nodige (partij)propaganda gepleegd worden, we moeten dat nog eens navragen. Einde van de middag schallen de berichten gedurende ± drie kwartier door de straten. Da's niet zo erg maar 's ochtends om 7 uur horen we diezelfde stem met de volumeknop flink opengedraaid. Ben je verlost van de moskee oproepen, krijg je dit weer. In een vorige plaats werden er om 4 uur 's nachts klokken geluid. ± 10 procent van de bevolking is katholiek en dat is in sommige gebieden goed te merken: kerken, kathedralen, soms in de stijl van Boeddhistische tempel, huizen met grote mariabeelden op het balkon van de 2^e of 3^e verdieping. De meesten wonen in het zuiden, een deel daarvan is einde jaren vijftig vanuit het noorden gekomen omdat ze uncle Ho niet zo sympathiek vonden.

Hiervoor zijn we in Hue gweest, een oude keizerstad die op de werelderfgoedlijst is geplaatst. Het kent, net als Beijing, een Verboden Stad, niet zo indrukwekkend als zijn grote broer maar zeer de moeite waard. De stad is, net als Hoi An, zo vochtig dat niets echt mooi blijft, bijna alles wordt zwart of groen. Alhoewel verweerde gebouwen en poorten ook wel iets hebben, doet het toch vaak afbreuk aan de grandeur van veel oude bouwwerken.

Vanuit Hue zijn we een hele dag met een gids en chauffeur op pad geweest naar het gebied ten zuiden van de DMZ (Demilitarised zone). Van 1954 tot 1975 vormde de Ben Hai rivier als een demarkatielijn tussen Noord- en Zuid-Vietnam. Aan beide zijden van de rivier was een gebied van 5 km DMZ. Ironisch genoeg werd het, toen het conflict escaleerde, een van de meest gemilitariseerde gebieden ter wereld. We hebben daar militaire sites bezocht langs highway 1a en highway 9 hetgeen veel indruk gemaakt heeft. Hwy 9 loopt parallel aan de voormalige grens en is momenteel een goed berijdbare weg die leidt naar een grensovergang met Cambodja. Het is een behoorlijk regenachtig heuvelgebied, dus veel (moeilijk doordringbaar) groen. Het moet onvoorstelbaar zwaar geweest zijn voor soldaten en niet-soldaten tijdens de, zoals de Vietnamezen het noemen, American War. Tijdens tropische regendagen de hele dag onder vuur liggen. De gids had op een Zippo ooit de volgende tekst gelezen: 'I'm sure I will go to heaven because I spent a long time in hell.' We hebben ook kennisgemaakt met de Ho Chi Min trail, 16.000 km lange aanvoerroutes door Noord- en Zuid-Vietnam en Laos. Het was niet een pad, maar vele paden die leiden door de bergachtige jungle in het westen. Eind vijftiger jaren was men hier al mee begonnen. Verschillende Amerikaanse bases waren gevestigd in de buurt van de Trail, uiteindelijk zonder veel succes. Een militaire begraafplaats bezocht waar meer dan 10.000 Vietcongs begraven liggen. De overblijfselen waren oorspronkelijk begraven bij de plek waar ze gesneuveld waren, later ze naar een centrale plek gebracht. Veel graven zijn echter leeg met de namen van 300.000 gesneuvelden.

Tenslotte nog iets over de Vinh Moc tunnels. Iets ten noorden van de DMZ wilden de mensen niet weg van hun grondgebied en zijn tunnels gaan graven, 2,8 km in lengte met 8 ingangen en vele brede luchtkokers. Er waren drie lagen: op 12 m, op 15 en op 23 meter en dan waren er daaronder nog weer aparte bomschuilkelders. De mensen, 300 tot 700, woonden daar gedurende 6 jaar. Er was een meeting-hall, tevens bioscoop, en een kraamkamer waar 17 kinderen ter wereld zijn gebracht, waterbronnen. Soms moesten ze 5 dagen en nachten achtereen onder de grond blijven. 'Normaal' gingen ze 's nachts vissen en het land bewerken. Dit waren dus geen militaire tunnels zoals die bij Saigon te bezichtigen zijn. Deze tunnels hebben ook niet echt een claustrofobisch effect. Alhoewel het wel weer bijzonder was want wij kwamen daar te laat aan, rond 17.00 uur, al bijna donker en het was eigenlijk al dicht. De gids wist echter goed de weg, dus toch naar binnen, maar de nu aangebrachte verlichting was echter al uitgeschakeld, dus met 3 zaklantaarns door de tunnels en dan komt een uitgang ineens pal bij de zee uit. Het geheel deed me een klein beetje denken aan de Chislehurst Caves in Zuidoost Londen waar we vaak met leerlingen heengaan. Er valt nog veel te vertellen over de ervaringen van die dag, maar we laten het hier bij.

Tot nu toe valt Vietnam ons niet echt mee: erg druk, veel toeristen. Waarschijnlijk zijn we in de vorige landen teveel verwend en gewend geraakt aan weinig toeristen en ook weinig op toeristen gerichte activiteiten. De vele regen die we hier hebben gehad speelt ook zeker een rol. De meeste mensen zijn wel aardig, maar je komt ook nogal chagrijnige, onverschillige en soms ronduit onbeschofte mensen tegen. De gemiddelde Vietnamees is minder gereserveerd dan de Chinees. Vanmiddag hadden we nog een leuke ervaring toen we langs het Hoan Kiem meer, midden in de stad gelegen, liepen en aangesproken werden een stel jongeren die graag in het Frans met ons wilden communiceren. Nu is ons Frans niet zo best maar gelukkig toch goed genoeg om een aardig koetjes en kalfjes gesprek met ze te hebben. Ze studeerden allen Frans. Een jongen vertelde dat hij dat deed om na deze studie een techniekstudie in Grenoble te kunnen doen.

Morgen gaan we voor drie dagen naar Halong Bay met o.a. een overnachting op een jonk. Daarna naar Laos. Wederom veel groeten. Marian & Piet